Lương Cơ Sở Là Gì

Tưởng tượng rằng bạn là chuyên gia am hiểu tường tận về lương cơ sở là gì và nhiều khái niệm tiền lương khác nhau. Bạn luôn tự tin khi tính toán và quản lý tài chính cá nhân hiệu quả dựa trên mức thu nhập hàng tháng của mình. 

Thật tuyệt vời, phải không?

Nhưng thực tế, ngay bây giờ bạn vẫn:

• Chưa hiểu rõ bản chất và những kiến thức về tiền lương.
• Cảm thấy hoang mang trước những quy định pháp lý và những con số thay đổi liên tục.
• Lo lắng vì không nắm rõ biến động thu nhập để có kế hoạch quản lý tài chính cá nhân hiệu quả.

Nhưng, bạn không nhất thiết phải như vậy! Bạn có thể bắt từ những kiến thức cơ bản nhất về lương cơ sở. Tất cả câu trả lời đều nằm ngay trong bài viết dưới đây. Bạn chỉ việc đọc nó!

Bài viết này sẽ cung cấp khái niệm “lương cơ sở là gì” một cách đơn giản và dễ hiểu nhất, giúp bạn có nhận thức rõ ràng về những yếu tố cấu thành nên thu nhập của mình.

Hãy dành thời gian đọc bài viết này để nâng cao kiến thức và có thể tối ưu việc quản lý tài chính cá nhân nhé!

1. Lương cơ sở là gì

Hiện nay, khái niệm lương cơ sở được sử dụng phổ biến trong rất nhiều môi trường bao gồm cả Nhà nước và doanh nghiệp. Thuật ngữ này tồn tại ở hầu hết các hợp đồng, chính sách lương của tổ chức hay các quy định bảo hiểm bắt buộc,... Tuy nhiên, chưa có văn bản pháp luật chính thống nào quy định rõ ràng về khái niệm “lương cơ sở là gì”.

Theo các chuyên gia, có thể hiểu lương cơ sở chính là mức lương dùng để làm căn cứ tính lương và khoản khác trong bảng lương.  Mức lương cơ sở được hiểu là mức lương căn cứ để tính:

• Bảng lương bao gồm lương và các khoản phụ cấp
• Các khoản chi phí phát sinh phục vụ cho hoạt động tập thể.
• Các khoản trích nộp, phúc lợi và chế độ của người lao động được hưởng ví dụ như bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), bảo hiểm tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp (BHTNLĐ - BNN), thuế thu nhập cá nhân (TNCN)...

(Theo Khoản 1, Điều 3 của Nghị định 72/2018/NĐ-CP do Chính phủ ban hành)

Có thể nói thêm rằng, ý nghĩa của mức lương cơ sở là để tính bậc lương, xây dựng chính sách lương tại các tổ chức, doanh nghiệp Nhà nước. Trong đó, mức hưởng trợ cấp bảo hiểm và các khoản phụ cấp không vượt quá tối đa 20 lần so với mức lương cơ sở.

2. Mức lương cơ sở hiện nay là bao nhiêu?

Mức lương cơ sở sẽ được quy định trong văn bản pháp luật, và có sự điều chỉnh theo chu kỳ không cố định và bị ảnh hưởng bởi chính sách của nhà nước và biến động kinh tế thị trường, các chỉ số tiêu dùng... Dịch bệnh Covid 19 khiến nền kinh tế chịu nhiều tác động dẫn đến hệ lụy là 03 năm liên tiếp Nhà nước không thể điều chỉnh tăng mức lương cơ sở.

Tuy nhiên, đến năm 2023 khi nền kinh tế dần phục hồi và ổn định trở lại sau đại dịch, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết dự toán ngân sách Nhà nước 2023. Trong đó, áp dụng tăng mức lương cơ sở từ ngày 01/07/2023 từ mức 1,49 triệu đồng/ tháng lên mức 1,8 triệu đồng/tháng, có nghĩa là mức lương cơ sở mới sẽ tăng thêm 20,8%.

Đồng thời, ngày 19/06/2023 Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội cũng ra thông báo chính thức số 2799/TB-BHXH về việc mức lương căn cứ đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN là 1,8 triệu đồng bắt đầu từ ngày 01/07/2023.

3. Đối tượng nào áp dụng mức lương cơ sở

Thực tế cho thấy, mức lương cơ sở luôn được quy định rõ ràng và có các mốc con số cụ thể trong các Nghị định của Chính phủ bằng các văn bản có tính pháp lý cao. Vì vậy, đối tượng áp mức lương cơ sở cũng sẽ là:

• Công chức, cán bộ từ cấp Trung ương đến cấp xã.
• Viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập của Nhà nước.
• Những người làm việc theo chế độ hợp đồng nhưng được xếp lương theo Nghị định 204/2004/NĐ-CP. 
• Người làm việc trong chỉ tiêu biên chế theo Nghị định 45/2010/NĐ-CP của các Hội được ngân sách Nhà nước hỗ trợ kinh phí hoạt động.
• Những người lao động hoặc người hưởng chế độ trong cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị xã hội, lực lượng vũ trang ví dụ như sĩ quan, công nhân viên chức thuộc quân đội, công an,...
• Ngoài tính lương cho các đối tượng trên, mức lương cơ sở còn được dùng làm căn cứ để tính mức phí hoạt động và sinh hoạt, các khoản trích nộp và các chế độ khác như bảo hiểm xã hội, trợ cấp, phụ cấp cho người có công với cách mạng…

Đối với các tổ chức, doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước sẽ không áp dụng mức lương cơ sở mà thông thường sẽ sử dụng mức lương cơ bản.

4. Cách tính lương cơ sở

Lương cơ sở được đề cập và quy định rõ ràng tại Nghị định của Quốc hội, qua các giai đoạn mức lương cũng được xác định bằng con số cụ thể. Vì vậy, nếu bạn hiểu rõ mức lương cơ sở là gì và luôn cập nhật thông tin pháp luật thì sẽ tính được lương cơ sở chính xác hiện nay là bao nhiêu.

Ví dụ: Người lao động muốn tính 6 tháng lương cơ sở là bao nhiêu, thời gian từ tháng 01 đến tháng 06/2024 thì tính như thế nào? Bạn chỉ lấy mức lương cơ sở đang được áp dụng hiện hành nhân với 6 tháng sẽ ra kết quả. Cụ thể như sau:

6 tháng lương cơ sở = 6 tháng x 1.800.000 đồng/tháng = 10.800.000 đồng.

5. Lương cơ sở khác gì lương tối thiểu vùng

Nếu như trước đây, chúng ta đều ngầm hiểu lương cơ sở chính là mức lương tối thiểu chung được nhắc đến trong các văn bản đề cập về lương cơ sở. Thì hiện nay, để tránh nhầm lẫn với lương tối thiểu vùng thì Nhà nước đã gộp hai khái niệm lương tối thiểu chung và lương cơ sở lại làm một, gọi là mức lương cơ sở.

Cụ thể, theo khoản 2 Điều 5 Nghị định 66/2013/NĐ-CP quy định: “Mức lương cơ sở quy định tại Nghị định này được tính hưởng kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2013 và thay thế mức lương tối thiểu chung quy định tại các văn bản về chế độ tiền lương và các chế độ khác có liên quan đến tiền lương của cơ quan có thẩm quyền.”

Vậy hiểu rõ lương cơ sở là gì chưa đủ, bạn còn cần biết thêm lương tối thiểu vùng là gì? Tại sao doanh nghiệp và người lao động lại hay bị nhầm lẫn giữa hai thuật ngữ này. Cùng SIS tìm hiểu ngay trong bảng dưới đây nhé!

6. Phân biệt giữa lương cơ sở và lương cơ bản

Ngoài lương cơ sở và lương tối thiểu vùng thì lương cơ bản cũng là một khái niệm được sử dụng rất nhiều trong các bảng lương và quy định của tổ chức, doanh nghiệp. Vậy có sự khác biệt nào giữa lương cơ sở và lương cơ bản hay không? Liệu hai thuật ngữ này có phải là một như nhiều người đang lầm tưởng? Cùng SIS phân biệt hai hình thức lương này ngay trong bảng dưới đây nhé!

Lương cơ sở, lương cơ bản hay lương tối thiểu vùng đều có tầm quan trọng rõ rệt trong mọi môi trường làm việc. Lương cơ sở không chỉ đơn thuần là một con số, nó còn phản ánh tình hình phát triển kinh tế xã hội của một quốc gia và sự đối xử công bằng với tất cả người lao động.

Trong bài viết trên đã cung cấp đầy đủ hệ thống kiến thức cơ bản nhất liên quan đến khái niệm “lương cơ sở là gì” và phân biệt lương cơ sở với các hình thức lương khác nhau. Hy vọng những thông tin hữu ích này sẽ giúp bạn luôn quản lý tài chính cá nhân vững vàng và hiệu quả!

Nếu bạn là nhà quản lý trong các tổ chức, doanh nghiệp và đang quan tâm đến việc tính lương và các khoản phụ cấp cho nhân viên một cách minh bạch và chính xác nhất có thể tham khảo các giải pháp quản trị nhân sự tiền lương toàn diện để phát triển bền vững hơn trong tương lai!