Lương Tháng 13 Là Gì

Bạn đã bao giờ thắc mắc “Lương tháng 13 là gì” hay lương tháng 13 tính như thế nào chưa? 

Chắc hẳn bạn sẽ đồng cảm với câu chuyện của Tuấn, một nhân sự lâu năm của công ty.

Tuấn làm việc cho công ty đã được ba năm, với vị trí là nhân viên kế toán bán hàng. Năm nay, do ảnh hưởng của dịch COVID 19 và cơn bão kinh tế toàn cầu mà công ty gặp nhiều khó khăn về tài chính, doanh thu cũng sụt giảm nhiều so với những năm trước.

Mặc dù luôn cố gắng hoàn thành tốt công việc, nhưng cuối năm Tuấn vẫn không nhận được khoản tiền lương tháng 13 và công ty chỉ thông báo rằng “Do tình hình kinh tế khó khăn, công ty tạm hoãn chi trả lương tháng 13 cho đến khi có thông báo tiếp theo”.

Lo lắng và hoang mang vì áp lực tài chính đè nặng nhưng lại Tuấn lại không hiểu rõ về các quy định về lương tháng 13 nên Tuấn không có cách nào để trình bày, cũng như lấy lại quyền lợi của mình dù là ở hiện tại hay tương lai.

Từ câu chuyện của Tuấn, bạn có thể thấy rằng việc nắm vững các kiến thức về tiền lương nói chung và lương tháng 13 là vô cùng quan trọng.

Bài viết sau đây sẽ cung cấp chi tiết thông tin hữu ích và giải đáp những thắc mắc xoay quanh chủ đề “Lương tháng thứ 13”. Cùng SIS tìm hiểu ngay nhé!

1. Lương tháng 13 là gì

Lương tháng 13 được hiểu là một khoản tiền thưởng hay tiền công được các công ty, doanh nghiệp đồng ý chi trả cho người lao động ngoài tiền lương tháng thường xuyên trong năm. Tại một số nước trên thế giới, khoản lương này còn có thể gọi là lương tháng thứ 14 (14th month pay).

Mỗi quốc gia khác nhau sẽ có những quy định riêng về lương tháng 13. Ở Việt Nam, lương tháng 13 thường được chi trả vào dịp cuối năm hoặc đầu năm mới. Khái niệm lương tháng thứ 13 chưa được Nhà nước quy định cụ thể trong Bộ Luật Lao động. Tuy nhiên, bản chất của lương tháng 13 là một khoản phúc lợi dành cho nhân viên nên có thể căn cứ vào một số điều khoản sau:

• Theo khoản 1 điều 103 - Bộ Luật lao động năm 2012 có nói “Tiền thưởng là khoản mà doanh nghiệp thưởng cho người lao động dựa vào hai tiêu chí: kết quả làm việc của người lao động và kết quả sản xuất, kinh doanh trong năm”.
• Điều 104 Bộ Luật lao động 2019 quy định “Quy chế thưởng do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở”.

Như vậy, trong trường hợp của Tuấn khi hiểu được bản chất lương tháng 13 là gì thì Tuấn cần phải xem lại điều khoản trong hợp đồng lao động đã ký kết xem đã thỏa thuận về quy định thưởng lương tháng 13 hay chưa và thưởng như thế nào để có phương án xử lý phù hợp.

Vậy nếu công ty, doanh nghiệp tổng kết cuối năm kinh doanh có lãi, thì người lao động cần đáp ứng điều kiện gì để được hưởng lương tháng 13. Cùng SIS tìm hiểu ngay nhé!

2. Một số điều kiện hưởng lương tháng 13

Vì khái niệm “Lương tháng 13 là gì” không được quy định rõ ràng bằng các văn bản pháp luật, nên khi tìm hiểu và áp dụng có thể xảy ra nhiều nhầm lẫn. Cả doanh nghiệp lẫn người lao động cần phải nắm rõ các điều kiện hưởng lương tháng 13 cơ bản bao gồm:

• Phải có thỏa thuận về lương tháng 13 trong hợp đồng lao động đã ký với doanh nghiệp.
• Làm việc liên tục ít nhất 1 tháng trở lên tính đến ngày 31/12 dương lịch của năm.
• Vẫn là nhân sự của doanh nghiệp và làm việc tại doanh nghiệp vào ngày 31/12 dương lịch của năm tính lương tháng 13.

Trong thực tế, sẽ có một số trường hợp đặc biệt xảy ra ví dụ như:

• Người lao động nghỉ việc trước ngày 31/12 do doanh nghiệp đơn phương chấm dứt hợp đồng, hoặc nếu người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng theo đúng quy định pháp luật vẫn sẽ được hưởng lương tháng 13 theo thỏa thuận hợp đồng tương ứng với thời gian đã làm việc.
• Người lao động nghỉ việc không rõ lý do hoặc không do 2 nguyên nhân trên thì sẽ không được nhận lương tháng 13.
• Người lao động nghỉ phép không lương nhưng thời gian làm việc liên tục vẫn đủ 1 tháng trở lên tính đến hết ngày 31/12 thì vẫn được tính vào thời gian hưởng lương tháng thứ 13.
• Người lao động nghỉ có lý do như nghỉ ốm, nghỉ thai sản,... trong khoảng thời gian làm việc liên tục đủ 1 tháng trở lên đến hết ngày 31/12 của năm sẽ vẫn được tính lương tháng 13.

3. Quyền lợi của người lao động khi không được trả lương tháng 13

Hiểu rõ được lương tháng 13 là gì giúp người lao động có thể trình bày và yêu cầu doanh nghiệp đảm bảo quyền lợi cho mình nếu như phía doanh nghiệp đang thực hiện không đúng hoặc không đầy đủ theo thỏa thuận hợp đồng. Mặc dù lương tháng thứ 13 không phải là quyền lợi bắt buộc được quy định trong luật mà chỉ là một khoản tiền doanh nghiệp trả thêm cho người lao động, nhưng nếu đã quy định trong hợp đồng thì doanh nghiệp phải có nghĩa vụ thực hiện đầy đủ.

Trong trường hợp, công ty không có lý do chính đáng mà tự ý không chi trả lương tháng 13 thì người lao động có thể khiếu nại và đưa đơn kiện lên các cơ quan có thẩm quyền. Để được hỗ trợ và bảo vệ quyền lợi một cách tốt nhất, bạn nên liên hệ với các tổ chức đại diện người lao động cấp cơ sở hoặc các cơ quan quản lý nhà nước về lao động.

Nếu công ty có tình hình tài chính khó khăn và có lý do chính đáng, hoặc bạn không đảm bảo điều kiện được hưởng lương tháng thứ 13 thì hai bên có thể thương lượng để có phương án hợp lý. Người lao động có thể đề nghị doanh nghiệp trả một phần lương tháng 13 hoặc trả lương tháng 13 vào một thời điểm khác phù hợp.

4. Cách tính lương tháng 13

Mỗi tổ chức, doanh nghiệp sẽ có quy định cũng như cách tính tiền lương tháng thứ 13 khác nhau. Thông thường, nếu người lao động đủ điều kiện hưởng lương tháng thứ 13 thì kế toán sẽ tính khoản tiền này dựa theo số tháng làm việc trong năm. Cụ thể như sau:

• Người lao động làm đủ 12 tháng trong năm sẽ có bảng tính lương tháng 13 bằng trung bình lương của 12 tháng năm đó.
• Cách tính trả lương tháng 13 cho người lao động chưa làm đủ 12 tháng sẽ được tính dựa theo tỷ lệ số tháng làm việc trong năm đó tính đến hết ngày 31/12 dương lịch. Công thức tính lương tháng 13 như sau:

Lương tháng thứ 13 = Thời gian làm việc/12 x Tiền lương trung bình

• Ở một số doanh nghiệp quy định cách tính thưởng tháng thứ 13 bằng lương của tháng 12 trong năm đó. 

Đối với các tổ chức, doanh nghiệp khi xây dựng cách làm bảng lương tháng 13 hay cách tính lương tháng 13 của doanh nghiệp thì các nhà quản lý và bộ phận kế toán cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Tiền lương tháng thứ 13 là khoản thu nhập phải chịu thuế và đóng thuế theo quy định pháp luật.
• Người sử dụng lao động thực hiện chi trả lương tháng 13 vào tháng nào thì sẽ tính thuế thu nhập cá nhân vào tháng đó.
• Khoản tiền lương tháng 13 bản chất là một khoản tiền thưởng thêm nên sẽ không tính đóng bảo hiểm xã hội.

5. Một số câu hỏi liên quan đến lương tháng 13

5.1 Lương tháng 13 có phải thưởng Tết không?

Có rất nhiều người hiểu sai bản chất của lương tháng 13 là gì và nhầm rằng lương tháng 13 chính là thưởng Tết. Thực chất, lương tháng 13 là một khoản phúc lợi doanh nghiệp đồng ý trả thêm cho người lao động ngoài tiền thưởng Tết. Đa số doanh nghiệp sẽ phân biệt rõ ràng giữa thưởng Tết và lương tháng thứ 13.

5.2 Lương tháng 13 có bắt buộc không

Theo quy định của bộ luật lao động 2019, lương tháng thứ 13 là một khoản không bắt buộc. Tùy theo quy định của từng doanh nghiệp mà người lao động sẽ có thêm lương tháng 13 hoặc không. Tuy nhiên, các tổ chức doanh nghiệp có trả lương tháng 13 sẽ giúp người lao động có thêm động lực làm việc, tạo ra giá trị phát triển lâu dài.

5.3 Lương tháng 13 được trả lúc nào

Thông thường, lương tháng 13 sẽ được chi trả cùng với lương tháng 12 khi kết thúc năm dương lịch và được thỏa thuận trong hợp đồng giữa doanh nghiệp và người lao động.

5.4 Lương tháng 13 có tính thuế thu nhập cá nhân không

Câu trả lời có. Theo điểm e khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC thì tiền lương tháng 13 của người lao động là khoản thu nhập chịu thuế sau khi đã trừ các khoản giảm trừ như giảm trừ gia cảnh, đóng bảo hiểm,...

5.5 Lương tháng 13 có tính đóng bảo hiểm xã hội không

Lương tháng thứ 13 sẽ không tính đóng bảo hiểm xã hội. Vì bản chất đây là một khoản tiền thưởng.

5.6 Mức lương tháng 13 của mỗi nhân viên đều như nhau không

Mức lương tháng 13 của mỗi nhân viên ở các bộ phận và chức vụ khác nhau sẽ không hoàn toàn giống nhau, mà phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như thâm niên, hiệu quả công việc, mức lương cơ bản,... Doanh nghiệp có quyền tự quyết định mức lương tháng 13, miễn là tuân thủ theo hợp đồng và quy định pháp luật.

5.7 Nghỉ việc trước Tết có được hưởng lương tháng 13 không

Đây là câu hỏi mà rất nhiều người lao động quan tâm. Nếu nghỉ việc trước 31/12 không rõ nguyên nhân thì sẽ không được hưởng lương tháng 13. Còn nếu nghỉ việc do hết thời hạn hợp đồng hoặc một trong hai bên đơn phương chấm dứt hợp theo đúng quy định pháp luật thì vẫn sẽ được tính lương tháng 13.

5.8 Làm hết tháng 12 có được hưởng lương tháng 13 không?

Làm hết tháng 12 chỉ là một điều kiện để được hưởng lương tháng 13 vì theo quy định của luật, đây là một khoản tiền không bắt buộc. Thời điểm trả lương cũng như điều kiện trả lương tháng 13 còn tùy thuộc vào các điều khoản trong hợp đồng lao động và tình hình tài chính của doanh nghiệp trong năm đó.

5.9 Doanh nghiệp có bắt buộc phải trả lương tháng 13 không

Nếu trong hợp đồng lao động có ghi rõ về việc trả lương tháng 13 thì doanh nghiệp có nghĩa vụ phải thực hiện theo đúng hợp đồng. Trong trường hợp bất khả kháng thì hai bên cần phải thỏa thuận để có giải pháp xử lý thỏa đáng, đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

5.10 Doanh nghiệp không trả lương tháng 13 cho người lao động sẽ bị xử lý như thế nào

Trong bộ luật lao động 2019 đã quy định rõ việc doanh nghiệp có thưởng hay không sẽ phụ thuộc và kết quả hoạt động kinh doanh và mức độ hoàn thành công việc của người lao động. Nếu đảm bảo cả hai yếu tố trên và trong hợp đồng lao động có quy định về lương tháng 13 mà doanh nghiệp lại không thực hiện chi trả thì người lao động có quyền yêu cầu các các cơ quan có thẩm quyền xử lý tùy theo mức độ nghiêm trọng của sự việc.

Trên đây là những thông tin hữu ích được tổng hợp từ thư viện pháp luật và đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm. SIS hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ về lương tháng 13 là gì và toàn bộ kiến thức liên quan để đảm bảo quyền lợi cho mình. 

Nếu bạn là bên sử dụng lao động, ngoài những kiến thức cơ bản nêu trên, bạn cần phải hiểu sâu hơn và có giải pháp quản lý tiền lương nói chung và lương tháng 13 nói riêng để tạo môi trường làm việc hiệu quả. Tìm hiểu thêm các kiến thức về nhân sự tiền lương tại đây nhé!