Hoạch Định Chiến Lược Là Gì

Theo nghiên cứu của OnStrategy cho biết, 86% ban lãnh đạo dành thời gian ít hơn 1 tiếng trong mỗi tháng để thảo luận về chiến lược, và 95% nhân viên không hiểu về chiến lược của doanh nghiệp mình. Điều này cho thấy một khoảng cách lớn giữa lãnh đạo và nhân viên, và có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả hoạt động, lãng phí tài nguyên và mất đi cơ hội phát triển.

Đâu là nguyên nhân dẫn tới tình trạng này?

• Quá trình hoạch định chiến lược phức tạp.
• Thiếu sự liên kết giữa chiến lược và hoạt động hàng ngày.
• Thiếu công cụ và phương pháp lập kế hoạch chiến lược.

Vậy làm thế nào để giải quyết bài toán trên?

Chỉ với 5 phút đọc bài viết này, bạn hoàn toàn có thể:

• Nắm bắt được quy trình lập kế hoạch chiến lược rõ ràng, đơn giản.
• Đơn giản hóa quá trình hoạch định chiến lược.
• Tối ưu kế hoạch chiến lược bằng công cụ chuyển đổi số.
  

Hãy cùng SIS Việt Nam tìm hiểu hoạch định chiến lược là gì và các loại hoạch định chiến lược, từ đó bạn có thể điều chỉnh được kế hoạch kinh doanh, tập trung vào nguồn lực cụ thể và đạt được mục tiêu đã đề ra!

1. Hoạch định chiến lược là gì?

Hoạch định chiến lược là quy trình xác định các chiến lược kinh doanh cụ thể, triển khai và đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch, liên quan đến các mục tiêu hoặc mong muốn dài hạn của công ty. Quá trình này bao gồm việc thiết lập các trình tự mà mục tiêu đó cần được thực hiện hóa, để doanh nghiệp có thể đạt được theo kế hoạch ban đầu đề ra.

Quá trình hoạch định chiến lược đóng vai trò là một lộ trình chung của doanh nghiệp, nó bao gồm các yếu tố sau:

• Nêu rõ sứ mệnh và tầm nhìn rõ ràng để giúp ban lãnh đạo định hướng cho toàn bộ tổ chức.
• Nắm bắt rõ ràng về thời gian cho việc thực hiện chiến lược và theo dõi tiến độ.
• Xác định các nguồn dữ liệu được sử dụng để theo dõi toàn bộ tiến trình.
• Phân công cho các cá nhân hoặc các phòng ban làm nhiệm vụ.
• Dựa vào số liệu trong thời gian ngắn hạn để xác định mục tiêu dài hạn.

Một quá trình hoạch định chiến lược hiệu quả phản ánh rõ ràng về các quy trình của doanh nghiệp, từ việc thực hiện chính sách nguồn lực đến các mục tiêu để tăng doanh thu và lợi nhuận. Vì thế, bạn cần phải lập một kế hoạch kinh doanh cụ thể, có thể đo lường được, có thời gian rõ ràng để hợp lý hóa các quy trình, nhằm thúc đẩy sự phát triển của công ty.

2. Vai trò của hoạch định chiến lược

Một kế hoạch chiến lược rõ ràng giúp mọi người trong tổ chức hiểu rõ mục tiêu chung và cách thức để đạt được chúng, từ đó tăng tính minh bạch và hiệu quả làm việc. Vai trò của hoạch định chiến lược được thể hiện như sau:

• Xác định mục tiêu rõ ràng: Hoạch định chiến lược giúp doanh nghiệp xác định mục tiêu dài hạn và ngắn hạn một cách cụ thể, đo lường được. Từ đó, toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp sẽ tập trung vào việc làm thế nào để đạt được những mục tiêu này.
• Phân bổ nguồn lực hiệu quả: Bởi nguồn lực trong doanh nghiệp có giới hạn, chính vì thế việc lập kế hoạch chiến lược giúp ban lãnh đạo xác định được những hoạt động cần thiết, tránh lãng phí tài nguyên.
• Tăng khả năng thích ứng: Thị trường kinh doanh luôn thay đổi và biến động theo thời gian, nên doanh nghiệp luôn phải đối mặt với những thay đổi về hành vi khách hàng, công nghệ mới, chính sách quy định pháp luật,... Vì vậy, khi có một chiến lược tốt sẽ giúp doanh nghiệp linh hoạt và thích ứng với những sự thay đổi cả về công nghệ và môi trường kinh doanh.
• Tăng cường sự gắn kết: Lập kế hoạch chiến lược không chỉ giúp công ty định hướng mà còn tạo ra một môi trường làm việc tích cực. Khi nhân viên hiểu rõ mục tiêu và thấy được sự liên kết giữa công việc của mình với thành công của công ty, họ sẽ cảm thấy được trao quyền và có động lực để đóng góp nhiều hơn.

3. Các loại hoạch định chiến lược

3.1. Hoạch định chiến lược PR

Hoạch định chiến lược PR là quá trình xây dựng một kế hoạch chi tiết, bao gồm các mục tiêu, đối tượng, thông điệp và các hoạt động cụ thể nhằm xây dựng và duy trì mối quan hệ tích cực giữa doanh nghiệp với công chúng. 

Một kế hoạch của chiến lược quan hệ công chúng sẽ bao gồm quan hệ truyền thông, truyền thông khủng hoảng, phương tiện truyền thông xã hội, tiếp thị nội dung và lập kế hoạch sự kiện.

Các hoạt động trong chiến lược Quan hệ công chúng bao gồm:

• Xây dựng và bảo vệ hình ảnh: Mục tiêu của chiến lược PR chính là xây dựng hình ảnh tích cực của doanh nghiệp trong mắt công chúng. Điều này đòi hỏi tổ chức phải phân tích và nghiên cứu kỹ lưỡng về mục tiêu công chúng, xác định thông điệp và có chiến lược truyền thông phù hợp để đảm bảo tính tin cậy.
• Xử lý truyền thông khủng hoảng: Trong thời đại kỹ thuật số phát triển nhanh chóng như hiện nay, các doanh nghiệp cần phải chuẩn bị sẵn sàng để ứng phó với các cuộc khủng hoảng xảy ra bất ngờ, vì vậy cần có kế hoạch quan hệ công chúng hiệu quả để giảm thiểu thiệt hại đến danh tiếng của mình.
• Xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với các bên liên quan: Chiến lược PR giúp các doanh nghiệp xây dựng mối quan hệ với các bên liên quan, bao gồm khách hàng, nhân viên, cổ đông và cộng đồng nhằm xây dựng lòng tin và sự hỗ trợ từ họ.
• Quảng bá và tiếp thị: Doanh nghiệp có thể sử dụng các phương tiện truyền thông xã hội và công cụ PR để xây dựng thương hiệu và tăng độ nhận diện, từ đó tạo dựng lòng tin trong mắt công chúng.

3.2. Hoạch định chiến lược Marketing

Hoạch định chiến lược Marketing là quá trình xây dựng và thực hiện một kế hoạch toàn diện nhằm đạt được các mục tiêu kinh doanh đã đề ra thông qua việc hiểu rõ thị trường, khách hàng và các yếu tố cạnh tranh.

Các bước để lập kế hoạch chiến lược Marketing là:

• Đánh giá tình hình hiện tại doanh nghiệp: Ban lãnh đạo có thể tiến hành phân tích SWOT để đánh giá tình hình hiện tại của công ty, khi phân tích kỹ lưỡng, nhà quản trị có thể nắm bắt được điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức. Từ góc nhìn này, doanh nghiệp có thể xác định được những cơ hội nào mà mình sẽ nắm bắt được.
• Nghiên cứu thị trường: Doanh nghiệp nghiên cứu xem đối thủ của mình đang có điểm yếu gì, từ đó có thể đưa ra những sản phẩm của mình khắc phục được điểm yếu của họ, nhằm thu hút khách hàng tiềm năng.
• Xác định đối tượng mục tiêu: Khi bạn muốn tiếp thị về hương hiệu của bạn hay bất kỳ điều gì, bạn cần phải xác định được khách hàng của mình là ai. Bằng cách phác thảo độ tuổi, nơi sống, tình trạng thu nhập, công việc, thói quen và hành vi khách hàng, bạn có thể nắm bắt được các vấn đề họ đang gặp phải, từ đó đưa ra những chiến lược để giải quyết nhu cầu của họ.
• Đặt mục tiêu có thể đo lường được: Ban lãnh đạo khi đặt ra mục tiêu cho doanh nghiệp như nâng cao nhận thức thương hiệu, thúc đẩy doanh số bán hàng, tăng độ tương tác khách hàng hay thâm nhập thị trường mới cần phải có thể đánh giá được tiến độ thực hiện, đo lường được kết quả và có thời hạn cụ thể. Doanh nghiệp có thể sử dụng mô hình SMART để đặt ra mục tiêu của mình.
• Xác định ngân sách: Tùy thuộc vào nguồn lực và quy trình của doanh nghiệp mà doanh nghiệp tính toán cho những khoản phải chi cho hoạt động chiến lược Marketing của mình.
• Lựa chọn phương pháp tiếp cận khách hàng: Nghiên cứu thị trường giúp doanh nghiệp xác định nên sử dụng phương pháp nào để tiếp cận đối tượng mục tiêu của mình. Bạn có thể sử dụng phương pháp Marketing - Mix gồm sản phẩm, giá cả, phân phối và xúc tiến để tiếp cận và đáp ứng nhu cầu khách hàng.
• Tiến hành triển khai: Sau khi đã phân tích thị trường và lên kế hoạch tiếp cận khách hàng, ban lãnh đạo bắt đầu tiến hành triển khai hoạt động. Bằng cách đặt ra nhiệm vụ rõ ràng cho từng nhân viên tham gia vào kế hoạch, gồm thời gian, nhiệm vụ, người phụ trách.

3.3. Hoạch định chiến lược bán hàng

Hoạch định chiến lược bán hàng là quá trình xây dựng một kế hoạch chi tiết, bao gồm các mục tiêu, phương pháp và nguồn lực cần thiết để đạt được mục tiêu doanh số bán hàng đã đề ra.

Mục tiêu của kế hoạch bán hàng gồm:

• Truyền đạt những mục đích mà doanh nghiệp muốn đạt được: Doanh nghiệp cần truyền đạt những mục tiêu mà mình mong muốn đạt được trong quá trình bán hàng, nhân viên cần phải biết họ đang làm gì, vì vậy ban lãnh đạo cần thiết lập các chuẩn mực rõ ràng trong mục tiêu đề cân bằng giữa tính thực tế và tham vọng.
• Cung cấp định hướng chiến lược: Một chiến lược bán hàng hiệu quả sẽ cung cấp cho doanh nghiệp toàn bộ kế hoạch mà ban lãnh đạo có thể thực hiện được để hiện thực hóa tầm nhìn và mục tiêu đã đặt ra.
• Nêu rõ vai trò và trách nhiệm: Khi nêu rõ vai trò và trách nhiệm của từng bộ phận trong lúc lập kế hoạch bán hàng sẽ giúp nhà quản lý phân công nhiệm vụ hiệu quả hơn, cải thiện sự hợp tác, giảm thiểu sự chồng chéo công việc và tăng trách nhiệm của từng nhân viên.
• Theo dõi tiến độ của đội ngũ bán hàng: Trong kế hoạch bán hàng có thiết lập khung thời gian mà nhân viên cần thực hiện, điều này giúp ban lãnh đạo có cái nhìn toàn diện về hiệu quả hoạt động của bộ phận bán hàng, nắm bắt được xem ai đã hoàn thành hay chưa.

3.4. Hoạch định chiến lược kinh doanh

Hoạch định chiến lược kinh doanh là một quá trình xây dựng một bản kế hoạch tổng thể, bao gồm các mục tiêu, phương pháp và nguồn lực cần thiết để giúp doanh nghiệp đạt được sự phát triển bền vững trong tương lai.

Bằng cách giúp doanh nghiệp tập trung vào những mục đích cơ bản, mục tiêu, sự phát triển và cơ hội kinh doanh của mình, lập kế hoạch chiến lược sẽ đưa cho ban lãnh đạo một bức tranh toàn cảnh. Đây là cơ sở để nhà quản trị đạt được tầm nhìn của mình nhằm mục đích truyền đạt cho các bên liên quan và trong kế hoạch chiến lược kinh doanh.

Quy trình lập chiến lược kinh doanh được thực hiện như sau:

• Đặt ra mục tiêu kinh doanh: Để lập được chiến lược kinh doanh hiệu quả cần phải có mục tiêu mà doanh nghiệp muốn đạt được, bao gồm tăng doanh thu, lợi nhuận, mức độ hài lòng của khách hàng, định vị thương hiệu, tăng độ trung thành khách hàng,..
• Thực hiện phân tích SWOT: Mục tiêu của chiến lược kinh doanh chính là tận dụng điểm mạnh của doanh nghiệp và giảm thiểu rủi ro của điểm yếu. Điểm mạnh của công ty có thể trở thành lợi thế cạnh tranh và giúp doanh nghiệp phát triển kinh doanh. Vì vậy, cần phải phân tích mô hình SWOT để nắm bắt được các điểm mạnh và những thách thức đến từ yếu tố bên ngoài như đối thủ cạnh tranh, thị trường thay đổi,...

• Phát triển chiến lược kinh doanh và lập kế hoạch kinh doanh: 

Sau khi phân tích mô hình SWOT, ban lãnh đạo cần lên chiến lược kinh doanh để giúp định vị doanh nghiệp của mình trên thị trường. Một chiến lược kinh doanh cụ thể sẽ giúp bạn cách tiếp thị và bán sản phẩm/dịch vụ của mình dựa trên phân tích môi trường bên trong và bên ngoài.

Tiếp đó, bạn sẽ cần một kế hoạch kinh doanh để nêu rõ cách thực hiện chiến lược như thế nào. Để giám sát việc thực hiện kế hoạch cho chiến lược kinh doanh, các nhà quản trị cần quản lý thời gian, chi phí và nhiệm vụ. Ban lãnh đạo có thể tham khảo phần mềm SISERPsme  để thực hiện hóa kế hoạch kinh doanh, phần mềm cho phép ban lãnh đạo lập kế hoạch, lên lịch và quản lý công việc của nhân sự.

3.5. Hoạch định chiến lược nhân sự

Hoạch định chiến lược nhân sự là quá trình phân công các nguồn lực, quy trình của từng phòng ban để sắp xếp những nhân sự vào những vị trí phù hợp nhằm thúc đẩy giá trị kinh doanh. Một kế hoạch chiến lược nhân sự hiệu quả mang lại cho doanh nghiệp những lợi thế cạnh tranh trên thị trường, bằng cách xác định chính xác những kỹ năng, kinh nghiệm và phẩm chất cần thiết cho từng vị trí.

Quy trình hoạch định chiến lược nhân sự được thực hiện như sau:

• Đánh giá năng lực nhân sự hiện tại: Trước khi lập kế hoạch nguồn lực, điều đầu tiên là đánh giá những nhân viên hiện tại, xem họ đang có những thế mạnh gì và những điểm nào cần cải thiện.
• Dự báo nhu cầu nhân sự: Dự báo nhu cầu nhân sự chính là quá trình xác định nhu cầu nguồn lực trong tương lai về số lượng, số nhân viên cần thiết và trình độ nhân tài để đáp ứng nhu cầu hiện tại và tương lai trong doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể đặt ra những câu hỏi như Công ty có cần tăng thêm số lượng nhân viên không? Cần cải thiện những điểm yếu nào của nhân sự trong công ty? Các vị trí mà doanh nghiệp muốn bổ sung là gì?
• Phát triển chiến lược nhân sự:

Sau khi xác định được nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp thông qua đánh giá năng lực nhân sự, ban lãnh đạo cần ra quyết định để phát triển chiến lược nhân sự:

Đầu tiên, nhà quản lý cần tìm kiếm những ứng viên phù hợp với yêu cầu mà doanh nghiệp đưa ra. Bạn có thể đăng tuyển dụng trên nền tảng website của doanh nghiệp hoặc trên các trang tìm kiếm việc làm.

Tiếp theo, khi đã có nhân sự đáp ứng đủ tiêu chuẩn, bạn cần tiến hành phỏng vấn và đánh giá kỹ năng để lựa chọn ra những ứng viên phù hợp nhất với doanh nghiệp của bạn.

Sau khi tuyển dụng nhân sự, bạn cần đào tạo để họ nhanh chóng nắm bắt và thích nghi về tầm nhìn, sứ mệnh, giá trị cốt lõi của doanh nghiệp. Đồng thời họ cần nắm rõ họ sẽ phải làm gì, đạt được gì và đóng góp những gì cho doanh nghiệp.

Để giữ chân và thu hút nhân viên, ban lãnh đạo cần cung cấp mức lương, chế độ phúc lợi và môi trường làm việc xứng đáng. Bằng cách thường xuyên khen thưởng, khuyến khích nhân viên mỗi khi họ đạt được thành tựu, dù là nhỏ nhất.

• Xem xét và đánh giá: Cuối cùng, khi kế hoạch được triển khai trong một khoảng thời gian nhất định trong kế hoạch đề ra, ban lãnh đạo cần đánh giá xem họ đạt được những gì, có đi theo đúng như mục tiêu hay không.

4. Các bước hoạch định chiến lược

Xây dựng hoạch định chiến lược hiệu quả là cách mà đảm bảo toàn bộ nhân viên trong phòng ban thống nhất, có cùng quan điểm với nhau và dựa vào những số liệu ban đầu để đánh giá kết quả và điều chỉnh chiến lược cho tương lai. Chính vì thế, cần phải xây dựng hoạch định chiến lược một cách cụ thể, rõ ràng. Các bước để hoạch định chiến lược như sau:

Bước 1: Xác định tầm nhìn và sứ mệnh của doanh nghiệp:

Đầu tiên, ban lãnh đạo cần phải vẽ ra bức tranh mà mình muốn đạt được trong tương lai, cụ thể:

• Xác định tầm nhìn giúp cho mọi người trong doanh nghiệp hiểu rõ bạn muốn đạt được mục tiêu gì trong tương lai, thường là dài hạn.
• Xác định sứ mệnh chính là nêu lý do tại sao doanh nghiệp tồn tại, phát triển, bao gồm sản phẩm/dịch vụ của mình giải quyết được nhu cầu gì cho khách hàng.

Khi đã xác định được tầm nhìn và sứ mệnh, nó đóng vai trò như một bản đồ chỉ hướng, giúp doanh nghiệp đi đúng hướng để đưa ra quyết định chính xác.

Bước 2: Phân tích môi trường:

Bước tiếp theo chính là bạn cần phân tích môi trường bên trong và bên ngoài doanh nghiệp. Giai đoạn này giúp ban lãnh đạo hiểu rõ về bối cảnh thị trường và xác định những cơ hội, thách thức mà doanh nghiệp sắp phải đối mặt.

Bằng cách thu thập, phân tích thông tin về nghiên cứu thị trường từ nhiều nguồn khác nhau, bạn sẽ nắm bắt rõ được những yếu tố nào ảnh hưởng sâu sắc tới tình hình hoạt động kinh doanh của mình.

Bước 3: Phát triển chiến lược:

Khi nhà quản lý đã hiểu rõ về các yếu tố bên trong, bên ngoài ảnh hưởng đến doanh nghiệp, thì cần phải xây dựng chiến lược để khắc phục những rào cản và tập trung nguồn lực phát triển dựa trên cơ hội, các bước này bao gồm:

• Đặt mục tiêu rõ ràng: Xác định mục tiêu cụ thể, có thể đo lường được, có thể đạt được, có thời gian để phù hợp với sứ mệnh và tầm nhìn của doanh nghiệp.
• Lập kế hoạch: Chia nhỏ từng mục tiêu dài hạn thành những mục tiêu ngắn hạn và các bước thực hiện. Xác định được nhiệm vụ của từng nhân viên, bộ phận, ai sẽ chịu trách nhiệm, thời gian hoàn thành là bao lâu, KPIs cụ thể là gì.
• Phân bổ nguồn lực: Chiến lược đề ra phải phù hợp với nguồn lực của công ty, bao gồm tài chính, nhân sự và công nghệ để tiến hành.
• Theo dõi tiến độ: Cần theo dõi tiến độ liên tục để đảm bảo xem có đi đúng hướng hay không, từ đó điều chỉnh chiến lược cho phù hợp với hoàn cảnh thay đổi của thị trường.

Bước 4: Thực hiện chiến lược:

Để đảm bảo cho chiến lược được thực hiện một cách liền mạch, có sự thống nhất với nhau, cần chú ý những điều sau:

• Truyền đạt rõ ràng kế hoạch chiến lược đến từng bộ phận trong doanh nghiệp.
• Thúc đẩy sự tham gia của nhân viên.
• Các phòng ban và nhân viên đều liên kết với các mục tiêu chiến lược.
• Đề xuất những biện pháp đối phó khi có sự thay đổi.

Bước 5: Đánh giá chiến lược:

Đánh giá kết quả chiến lược là sự phản ánh về độ hiệu quả từ kế hoạch đã đề ra, xem xét yếu tố nào cần cải thiện nhằm hướng tới sự thành công lâu dài. Cách thực hiện bước này như sau:

• Thiết lập các chỉ số hiệu suất chính để đo lường.
• Thu thập và phân tích dữ liệu liên quan đến KPIs thường xuyên.
• Khuyến khích nhân viên đóng góp, đưa ra ý tưởng.
• Thay đổi hoặc điều chỉnh chiến lược khi xảy ra một số tình huống khủng hoảng bất ngờ.

5. Một số lưu ý khi hoạch định chiến lược

Bất kể một doanh nghiệp nào khi lập kế hoạch chiến lược đều có thể gặp những rủi ro hoặc những thách thức không lường trước được. Vì thế, để đảm bảo quá trình này diễn ra suôn sẻ, thì ban lãnh đạo lưu ý những điều sau:

• Phân bổ nguồn lực rõ ràng, cụ thể, phù hợp với mục tiêu, tầm nhìn của doanh nghiệp.
• Đề xuất những kế hoạch dự phòng để ứng phó với những tình huống bất ngờ.
• Đặt ra các chỉ số đánh giá hiệu suất (KPI) rõ ràng để đo lường tiến độ thực hiện chiến lược.
• Thực hiện đánh giá định kỳ để kịp thời phát hiện những vấn đề và điều chỉnh chiến lược.
• Sử dụng công cụ như phần mềm quản lý công việc, để hỗ trợ doanh nghiệp như phân tích, sắp xếp công việc, phân công nhiệm vụ cho từng nhân viên… nhằm tối ưu hóa quy trình thủ công, tiết kiệm thời gian và đảm bảo tính chính xác cao.
•  Môi trường kinh doanh luôn biến động không ngừng, vì vậy chiến lược cũng cần phải linh hoạt để thích ứng với những thay đổi đó.

6. Câu hỏi liên quan

6.1. Phân biệt hoạch định chiến lược và hoạch định chiến thuật

Hoạch định chiến lược được ban lãnh đạo lập ra để xác định các mục tiêu chiến lược cấp cao của toàn bộ tổ chức, nói cách khác là xác định mục tiêu mang tính dài hạn của doanh nghiệp. Trong khi hoạch định chiến thuật có phạm vi hẹp hơn, nó được cấp quản lý bên dưới lập ra và mô tả các mục tiêu, ý tưởng, phân bổ nguồn lực cụ thể cho từng phòng ban và đánh giá hiệu quả về việc hoàn thành kế hoạch chiến lược.

6.2. Nhà hoạch định chiến lược thì học ngành gì?

Để trở thành một nhà hoạch định chiến lược, bạn có thể tham khảo những ngành sau: Quản trị kinh doanh, Kinh tế, Tài chính, Marketing, Công nghệ thông tin,...

Như vậy, bài viết trên đã cung cấp cho bạn toàn bộ thông tin về hoạch định chiến lược là gì và những điều xoay quanh nó. Một chiến lược rõ ràng và được truyền thông cụ thể là yếu tố cốt lõi để doanh nghiệp đạt được sự tăng trưởng bền vững. Việc đầu tư thời gian và nguồn lực vào hoạch định chiến lược không chỉ giúp doanh nghiệp xác định được hướng đi đúng đắn mà còn tạo ra một văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ, nơi mọi thành viên cùng chung tay thực hiện mục tiêu chung.