Thiết lập mục tiêu

Tưởng tượng rằng bạn đang tận hưởng cảm giác chiến thắng khi hoàn thành xong mục tiêu đúng hạn. 

Nếu hoàn thành xong mục tiêu, bạn không những thành công mà còn mở rộng mạng lưới mối quan hệ.

Thật tuyệt vời, phải không?

Nhưng thực tế, ngay bây giờ, bạn:

• Cảm thấy cuộc sống của mình đang trôi qua một cách vô định, không có mục tiêu rõ ràng.
• Bạn từng mơ ước đạt được nhiều điều hơn nhưng lại không biết bắt đầu từ đâu.
• Bạn từng đặt ra những mục tiêu lớn nhưng lại không thể thực hiện.

Nhưng bạn không nhất thiết phải như vậy!

Bạn có thể bắt đầu từ việc thiết lập mục tiêu cơ bản nhất!

Và, nó không quá khó để bạn có thể áp dụng cho mình.

Tất cả câu trả lời đều nằm ngay trong bài viết dưới đây. Bạn chỉ việc đọc nó!

Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách thiết lập mục tiêu một cách đơn giản và dễ hiểu, giúp bạn:

• Nắm bắt được khi nào cần thiết lập mục tiêu.
• Hiểu được các bước thiết lập mục tiêu.
• Cung cấp phương pháp hữu ích khi thiết lập mục tiêu.

Hãy dành thời gian đọc bài viết này để "nâng tầm" kỹ năng đề ra mục tiêu cho tương lai của bạn!

1. Thiết lập mục tiêu là gì?

Thiết lập mục tiêu là quá trình xác định rõ ràng những điều mà bạn muốn đạt được trong tương lai và lên kế hoạch cụ thể để đạt được chúng. Đây là việc đặt ra những cột mốc cụ thể, có thể đo lường, có thể đạt được, có liên quan và có thời hạn mà một cá nhân hoặc tổ chức có thể hướng tới, nó giúp định hướng rõ ràng hơn trong mọi hoạt động.

Quá trình thiết lập mục tiêu đóng vai trò như một công cụ thúc đẩy giúp mọi người cùng nhau nỗ lực, đi đúng hướng và đo lường tiến độ hiệu suất làm việc của mình.

2. Tại sao cần thiết lập mục tiêu?

Thiết lập mục tiêu là một trong những yếu tố quan trọng nhất để đạt được thành công trong cuộc sống. Nó giống như một bản đồ chỉ đường, giúp bạn biết mình đang đi đâu và cần làm gì để đến đích. Các lợi ích của việc thiết lập mục tiêu phải được kể đến như:

• Giúp định hướng rõ ràng: Việc thiết lập mục tiêu sẽ được chia ra thành mục tiêu ngắn hạn và mục tiêu dài hạn, nó giúp bạn đang hướng tới điều gì để đạt được chúng, tránh bị phân tán những thứ không liên quan hay mơ hồ trong hoạt động kinh doanh.
• Đo lường tiến độ công việc: Để đạt được mục tiêu, bạn cần lên kế hoạch chi tiết, bao gồm các bước thực hiện, thời gian biểu và nguồn lực cần thiết, Khi đó, nó cho phép bạn đánh giá xem mình đã đạt được gì, thiếu sót ở đâu, cần cải tiến ở điểm nào. Điều này giúp doanh nghiệp đo lường được tiến độ công việc, từ đó thúc đẩy và đảm bảo mọi người thực hiện theo đúng lộ trình đã đề ra.
• Tạo động lực làm việc: Khi các bộ phận, phòng ban biết mình cần phải làm gì, làm như thế nào để đạt được nó, họ sẽ cảm thấy nhiệt huyết làm việc để đi đến đích cuối cùng, khuyến khích sự hợp tác, trao đổi, từ đó nâng cao hiệu suất làm việc.

3. Khi nào thì cần thiết lập mục tiêu?

Trong doanh nghiệp, việc thiết lập mục tiêu là điều rất quan trọng trong quá trình định hướng và phát triển công ty. Nó không chỉ giúp điều hướng hoạt động kinh doanh mà còn tạo động lực cho toàn tổ chức, giúp các bộ phận hiểu rõ vai trò của mình và cách thức đóng góp vào sự thành công chung. Việc thiết lập mục tiêu không giới hạn ở bất cứ thời điểm nào, từ giai đoạn mới thành lập cho đến khi doanh nghiệp đã ổn định và muốn mở rộng. Dưới đây là một số trường hợp cụ thể mà doanh nghiệp cần thiết lập mục tiêu:

• Mới bắt đầu kinh doanh: Trước khi bắt đầu hoạt động, doanh nghiệp cần đặt ra các mục tiêu dài hạn và ngắn hạn, bao gồm sứ mệnh, tầm nhìn, thị trường mục tiêu, và mục tiêu doanh thu. Điều này giúp định hình hướng đi và các chiến lược phát triển ban đầu.
• Khi phát triển sản phẩm/dịch vụ mới: Trước khi giới thiệu một sản phẩm hoặc dịch vụ mới, doanh nghiệp cần xác định rõ các mục tiêu liên quan đến doanh số, thị phần, và lợi nhuận. Các mục tiêu này giúp định hướng chiến lược marketing, bán hàng và phát triển sản phẩm.
• Khi mở rộng quy mô hoặc thị trường: Nếu doanh nghiệp muốn mở rộng quy mô hoạt động hoặc thâm nhập thị trường mới, cần thiết lập các mục tiêu về doanh số, khách hàng tiềm năng và mức độ thâm nhập thị trường để quản lý rủi ro và đảm bảo sự phát triển lâu dài.
• Tái cơ cấu hoặc điều chỉnh chiến lược: Trong quá trình tái cơ cấu hoặc điều chỉnh chiến lược do thay đổi thị trường, khủng hoảng, hoặc các yếu tố bên ngoài, nhà quản trị cần đặt ra các mục tiêu mới để thích ứng với môi trường thay đổi và cải thiện hiệu quả kinh doanh.

4. Các nguyên tắc thiết lập mục tiêu:

Vào năm 1990, hai Tiến sĩ là Edwin Locke và Gary Latham đã giới thiệu thuật ngữ lý thuyết thiết lập mục tiêu và đề ra những nguyên tắc của họ về việc  thiết lập mục tiêu quan trọng để tăng cường hiệu suất và động lực làm việc. Cụ thể:

• Clarity (Sự rõ ràng): 

Nguyên tắc cơ bản đầu tiên của lý thuyết thiết lập mục tiêu là phải rõ ràng, có thể đo lường được và dễ hiểu. Khi mục tiêu được mô tả một cách chi tiết và dễ đo lường, nó giúp người thực hiện biết chính xác những gì cần làm và theo dõi được tiến độ một cách hiệu quả. Mục tiêu mơ hồ sẽ dễ dẫn đến sự mất tập trung và lạc hướng.

Ví dụ, thay vì nói “Tôi muốn tăng lượng truy cập website”, thì hãy nói “Tôi muốn tăng lượng truy cập website lên 1.000 lượt trong vòng 01 tháng”.

• Challenge (Thử thách): 

Nguyên tắc thứ hai là có sự thử thách đối với các phòng ban trong doanh nghiệp. Mục tiêu nên có độ khó nhất định để kích thích động lực và thúc đẩy người thực hiện nỗ lực nhiều hơn. Nếu mục tiêu quá dễ, nó có thể không đủ thách thức để tạo động lực. Thay vào đó, việc đưa ra một mục tiêu khó khăn, thách thức sẽ giúp các thành viên cùng nhau hợp tác, gắn bó, thảo luận để tìm ra phương án tốt nhất.

• Commitment (Cam kết):

Nguyên tắc thứ ba là những người thực hiện mục tiêu cần phải có sự cam kết với mục tiêu đó. Sự cam kết ở đây được hiểu rằng mọi người đều chấp nhận sự thử thách và chịu trách nhiệm với kế hoạch đã đề ra. Cam kết có thể được xây dựng thông qua sự tham gia vào quá trình thiết lập mục tiêu, hoặc nhờ việc mục tiêu có ý nghĩa quan trọng đối với người thực hiện. Với điều này, các cá nhân, đội nhóm có nhiều khả năng tập trung cố gắng, nỗ lực để đạt được mục tiêu hơn.

• Feedback (Phản hồi): 

Nguyên tắc thứ tư là tầm quan trọng về việc phản hồi của các thành viên trong quá trình thực hiện mục tiêu. Phản hồi là yếu tố quan trọng để người thực hiện biết được tiến độ của mình có phù hợp với mục tiêu hay không. Đồng thời, việc nhận được phản hồi thường xuyên giúp ban lãnh đạo điều chỉnh các bước hành động nếu cần thiết.

• Task Complexity (Độ phức tạp của nhiệm vụ):

Nguyên tắc thứ năm trong việc thiết lập mục tiêu là xác định mức độ phức tạp của nhiệm vụ và thực hiện điều chỉnh nếu như cần thiết. Khi mục tiêu phức tạp, nhà quản lý có thể chia nhỏ mục tiêu ra thành những mục nhỏ hơn, nhằm giúp nhân viên giảm thiểu áp lực và tránh cảm giác quá tải. 

5. Hướng dẫn các bước thiết lập mục tiêu của Brian Tracy:

Brian Tracy là một chuyên gia hàng đầu về phát triển bản thân và lãnh đạo, ông đã đưa ra phương pháp thiết lập mục tiêu chi tiết, giúp bạn đạt được mục tiêu rõ ràng và hiệu quả. Dưới đây là các bước thiết lập mục tiêu mà Brian Tracy khuyến nghị:

Bước 1: Xác định điều mà bạn muốn đạt được:

Bước đầu tiên, bạn cần xác định điều bạn muốn đạt được là gì, điều gì khiến bạn cảm thấy hạnh phúc và thỏa mãn. Brian Tracy cho rằng, sự rõ ràng chính là yếu tố chủ chốt trong việc thiết lập mục tiêu. Ban lãnh đạo có thể tập trung các nguồn lực cần thiết để tối ưu hóa mục tiêu của mình nếu như đã có sự cụ thể, rõ ràng. 

Bước 2: Viết mục tiêu của bạn ra:

Theo Brian Tracy, những người viết ra mục tiêu của mình đạt được thành công gấp 10 lần so với những người không viết ra mục tiêu. Trí nhớ của con người có hạn, nếu như bạn muốn có một mục tiêu rõ ràng và đi theo đúng hướng, thì cần phải viết ra giấy, giúp nó trở nên cụ thể và dễ thực hiện hơn.

Bước 3: Đặt thời hạn cho mục tiêu:

Tại bước này, bạn có thể chia nhỏ các hoạt động thành các bước nhỏ hơn và đặt ra thời hạn cụ thể cho từng mục tiêu, điều này giúp thúc đẩy tiềm thức làm việc của mọi người để hoàn thành kế hoạch đúng hạn.

Bước 4: Sử dụng nguyên tắc 80/20 để vượt qua những khó khăn liên quan đến mục tiêu:

Brian Tracy cho rằng, 80% lý do mọi người không đạt được mục tiêu là do yếu tố bên trong, và 20% là do yếu tố bên ngoài. Chính vì vậy, ban lãnh đạo cần xác định những rào cản khó khăn bên trong và tập trung giải quyết chúng.

Bước 5: Xác định kiến thức, thông tin và kỹ năng cần thiết:

Bạn nên xem xét mình cần phải học thêm những gì, rèn luyện kỹ năng nào để đạt được mục tiêu đó. Khi trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng, nó sẽ là cơ sở giúp bạn hoàn thành những mục tiêu vững chắc nhất, giúp bạn có được những lựa chọn đúng đắn hơn trong việc phát triển bản thân.

Bước 6: Tìm một người bạn đồng hành để giúp bạn đạt được mục tiêu:

Brian Tracy gợi ý chúng ta nên liệt kê những người mà mình làm việc thường xuyên để hướng tới mục tiêu chung và hoàn thành chúng, bởi không ai có thể làm điều đó được một mình. Hầu như những người thành công đều xây dựng và duy trì mạng lưới mối quan hệ vững chắc, những người mà họ có thể giúp đỡ mình.

Bước 7: Lập danh sách các nguồn lực bạn cần:

Để hoàn thành mục tiêu một cách suôn sẻ nhất, bạn nên liệt kê những nguồn lực cần thiết để đạt được chúng, chẳng hạn như tiền bạc, kiến thức, thời gian,...

Bước 8: Chuyển hóa danh sách những điều cần thực hiện thành một kế hoạch:

Khi bạn đã có những danh sách, đầu mục mà mình cần phải làm, bước tiếp theo là cần chuyển hóa danh sách thành một bản kế hoạch hoàn chỉnh, hợp lý, cụ thể để thực hiện chúng theo đúng trình tự và không bị công việc chồng chéo lên nhau. Những công việc nào quan trọng thì đặt lên đầu tiên, ưu tiên mục tiêu chính là chìa khóa để thành công.

Bước 9: Lên kế hoạch:

Nếu bạn dành ra mỗi phút lên kế hoạch thì sẽ giúp tiết kiệm được 10 giây khi thực hiện, chính vì thế chúng ta nên lên kế hoạch trước mỗi ngày, mỗi tuần và mỗi tháng.

Bước 10: Chọn nhiệm vụ quan trọng nhất của bạn mỗi ngày:

Để xác định được đâu là nhiệm vụ quan trọng nhất của ngày hôm nay, bạn có thể tự hỏi bản thân xem các hoạt động nào có giá trị nhất đối với mục tiêu của bạn, dù là bất kỳ câu trả lời nào cũng nên ghi lại.

Bước 11: Phát triển thói quen tự kỷ luật:

Tác giả cho rằng, thành công của chúng ta gắn liền với tính tự giác, do đó cần phải bắt đầu với những nhiệm vụ thiết yếu nhất và dành toàn bộ sự tập trung cho đến khi nhiệm vụ đó được hoàn thành trọn vẹn.

Bước 12: Thực hành hình dung:

Trong bước 12, chúng ta nên vẽ những bức tranh tổng quan về hình ảnh rõ ràng, sống động, thú vị và đầy cảm xúc cho mục tiêu của mình. Bạn có thể tự hình dung sau khi mình hoàn thành mục tiêu xong thì sẽ như thế nào. Cảm giác chiến thắng là một trong những điều thôi thúc bạn cần hành động mỗi ngày.

6. Các phương pháp thiết lập mục tiêu:

Phương pháp SMART:

SMART là một trong những phương pháp thiết lập mục tiêu phổ biến nhất, giúp mục tiêu của bạn cụ thể và dễ đạt được hơn.

• S (Specific): Cụ thể. Mục tiêu cần rõ ràng, chi tiết, không lan man, dài dòng.
• M (Measurable): Có thể đo lường được. Xác định các chỉ số hoặc mốc tiến độ để đánh giá thành công.
• A (Achievable): Có thể đạt được. Mục tiêu phải thực tế và trong khả năng, phù hợp với nguồn lực của bạn.
• R (Relevant): Liên quan. Mục tiêu cần phù hợp với giá trị và kế hoạch dài hạn của bạn.
• T (Time-bound): Có thời hạn. Mục tiêu phải có thời gian hoàn thành cụ thể.

Phân tích mô hình SWOT:

Mô hình SWOT được thể hiện qua 04 yếu tố sau:

• Strengths (Điểm mạnh): Đây là những điểm mạnh vượt trội của bản thân có thể sử dụng để hoàn thành mục tiêu, chẳng hạn như kiến thức, nguồn lực, tài chính,...
• Weaknesses (Điểm yếu): Đây là những hạn chế của bạn khi thực hiện mục tiêu, nó sẽ gây cản trở và gặp khó khăn, vì vậy bạn cần tập trung hỏi hỏi và trau dồi để cải thiện những điểm yếu này.
• Opportunities (Cơ hội): Yếu tố này thể hiện những cơ hội từ bên ngoài mà bạn có thể tận dụng được để giúp mục tiêu của bạn phát triển thuận lợi hơn.
• Threats (Thách thức): Cuối cùng là những thách thức tiềm ẩn mà bạn cần đối mặt.

Phương pháp WOOP:

Phương pháp WOOP giúp bạn không chỉ thiết lập mục tiêu mà còn chuẩn bị sẵn cho các trở ngại có thể gặp phải.

• W (Wish): Ước muốn. Xác định điều bạn muốn đạt được.
• O (Outcome): Kết quả. Hình dung cảm giác và kết quả khi bạn đạt được mục tiêu.
• O (Obstacle): Trở ngại. Dự đoán các rào cản có thể gặp phải trong quá trình đạt được mục tiêu.
• P (Plan): Kế hoạch. Xây dựng một kế hoạch cụ thể để vượt qua những trở ngại và thực hiện mục tiêu.

Nhìn chung, thiết lập mục tiêu không chỉ là một hành động, mà còn là một hành trình đầy thú vị. Bằng việc xác định rõ ràng mục tiêu, lên kế hoạch chi tiết và kiên trì thực hiện, chúng ta hoàn toàn có thể biến ước mơ thành hiện thực. Qua việc xác định những gì mình muốn và những gì mình có thể làm được, chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về giá trị và tiềm năng của bản thân. Việc đạt được mục tiêu không chỉ mang lại niềm vui và sự hài lòng mà còn giúp chúng ta trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.